ระบบนิวเมติกส์ (Pneumatic) คือระบบที่ใช้ อากาศอัด เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดพลังงาน เพื่อขับเคลื่อนอุปกรณ์ต่าง ๆ โดยอาศัยคุณสมบัติของก๊าซที่สามารถบีบอัดและขยายตัวได้ ทำให้ระบบนิวเมติกส์มีความยืดหยุ่นและตอบสนองได้อย่างรวดเร็ว
ระบบนี้ถูกนำมาใช้อย่างกว้างขวางในอุตสาหกรรมและงานเครื่องจักร เพราะมีความปลอดภัยสูง ไม่ก่อให้เกิดการปนเปื้อน และต้นทุนการบำรุงรักษาที่ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับระบบไฮดรอลิ
หลักการทำงานของระบบนิวเมติกส์
ต้นกำลัง (Air Compressor)
เครื่องอัดอากาศจะดูดอากาศจากภายนอก แล้วอัดเก็บไว้ในถังพักลม (Air Receiver Tank) เพื่อใช้เป็นพลังงานต้นกำลัง
การปรับสภาพอากาศ (Air Preparation Unit)
ก่อนใช้งาน อากาศจะถูกกรอง (Filter), ปรับแรงดัน (Regulator), และเติมน้ำมันหล่อลื่น (Lubricator) เพื่อยืดอายุการทำงานของอุปกรณ์
การควบคุม (Control Valve)
วาล์วควบคุมลมจะทำหน้าที่กำหนดทิศทาง ปริมาณ และแรงดันของอากาศที่ส่งไปยังอุปกรณ์ทำงาน
อุปกรณ์ทำงาน (Actuators)
- กระบอกลม (Pneumatic Cylinder): แปลงพลังงานลมเป็นการเคลื่อนที่เชิงเส้น (Linear Motion)
- มอเตอร์ลม (Air Motor): แปลงพลังงานลมเป็นการหมุน (Rotary Motion)
- การระบายลม (Exhaust)
หลังใช้งาน อากาศที่ผ่านอุปกรณ์แล้วจะถูกระบายออกสู่บรรยากาศ
ข้อดีของระบบนิวเมติกส์
- ความปลอดภัยสูง เพราะใช้อากาศแทนน้ำมัน ไม่มีปัญหาการรั่วซึมที่ก่อให้เกิดเพลิงไหม้
- ตอบสนองรวดเร็ว เหมาะกับงานที่ต้องการความเร็วในการเคลื่อนไหว
- การบำรุงรักษาง่าย ต้นทุนต่ำ
- อากาศมีอยู่ทั่วไป ไม่ขาดแคลนและไม่ก่อให้เกิดมลพิษ
การประยุกต์ใช้งาน
- งานอุตสาหกรรมการผลิต: สายพานลำเลียง, แขนกล, เครื่องแพ็คสินค้า
- งานควบคุมอัตโนมัติ: ระบบเปิด-ปิดประตู, ระบบคลัตช์/เบรกนิวเมติกส์
- งานยานยนต์และระบบขนส่ง: เบรกลมในรถบรรทุก, ระบบกันสะเทือนลม
- เครื่องมือช่างและงานซ่อมบำรุง: ประแจลม, สว่านลม, ปืนยิงลม
ระบบนิวเมติกส์เป็นโซลูชันที่เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความเร็ว ความสะอาด และความปลอดภัย ใช้งานง่ายและประหยัด ทำให้ได้รับความนิยมในงานอุตสาหกรรมหลากหลายแขนง
